Czym jest start-up?
Startup (również start-up) stanowi nowoutworzone przedsiębiorstwo, względnie – tymczasową strukturę organizacyjną, której celem jest odnalezienie modelu biznesowego zapewniającego osiągnięcie jak najwyższych zysków. Podstawowymi cechami startupów są: krótkotrwałość ich istnienia, innowacyjność i ukierunkowanie na wykorzystanie nowoczesnych technologii oraz – co najważniejsze, stosunkowo wysokie ryzyko biznesowe związane z uczestnictwem w tego typu przedsięwzięciu.
Jak chronić pomysł i know-how?
Tym, co w pierwszej kolejności może przesądzić o sukcesie danego przedsięwzięcia jest pomysł i know-how w zakresie jego realizacji. Unikalna wiedza i plan/koncepcja prowadzenia biznesu są dobrami niematerialnymi, niemniej cechuje je najwyższy ciężar gatunkowy, gdyż stanowią one nieodzowny i konieczny warunek sukcesu całości zamierzenia biznesowego. Utrzymanie kontroli nad wdrożeniem pomysłu biznesowego i zachowanie go na odpowiednim poziomie „dyskrecji” pozostaje więc podstawowym wyzwaniem stającym przed autorem każdej koncepcji biznesowej.
Poszukiwanie inwestorów – osób i podmiotów dysponujących kapitałem, umożliwiającym realizację zamierzenia biznesowego, musi wiązać się z koniecznością prowadzenia rokowań i rozmów na tematy związane z przystąpieniem do danego przedsięwzięcia. Podstawowym narzędziem umożliwiającym ochronę biznesowego pomysłu i know-how przed jego ujawnieniem lub wyzyskaniem przez nierzetelnego partnera biznesowego, może być umowa o zachowaniu poufności. Umowne uregulowanie obowiązku dochowania tajemnicy biznesowej, zabezpieczonego np. powinnością zapłaty kary umownej w przypadku jego naruszenia, niejednokrotnie może okazać się mechanizmem odstraszającym w dostatecznym stopniu przed przejawami nieuczciwości kontraktowej.
Jak chronić start-up?
Idąc dalej, nie można pominąć konieczności zabezpieczenia inwestycji startup’owej jako całości – tzn. jako przedsięwzięcia, które finalnie ma przynieść jego uczestnikom zysk i chronić ich przed skutkami działania nieuczciwych kontrahentów. Odpowiednie i wstępne mechanizmy ochronne mogą zostać zawarte w liście intencyjnym. Stanowi on ogólny zarys ustaleń stron, deklarujących, że w niedalekiej przyszłości zawrą docelową umowę inwestycyjną – dokument obejmujący postanowienia regulujące kompleksowo poszczególne etapy realizacji przedsięwzięcia, nie tylko pod względem prawnym, ale przede wszystkim pod kątem jego ekonomicznych skutków. Zależnie od docelowej formy prawnej startup’u, umowa inwestycyjna może być powiązana z innymi dokumentami o istotnej doniosłości prawnej np. z umową spółki. Kompatybilność wszystkich z ww. dokumentów stanowi czynnik przesądzający o czytelności zasad realizacji zamierzenia. Dbałość o zgodność przyjętych rozwiązań na wszystkich etapach działalności biznesowej i ujęcie w ich treści odpowiednich zabezpieczeń, może dać gwarancję nie tylko bezpieczeństwa prawnego, ale także sukcesu biznesowego.
adwokat Piotr Kałużny