Ostatnie miesiące przyniosły gwałtowny wzrost liczby zakupów dokonywanych z wykorzystaniem sieci. Unity Group szacuje, że wartość handlu elektronicznego w Polsce może przekroczyć rekordowe 100 mld zł już w 2020 roku, a do 2025 roku będzie rosła co najmniej o 20% – „Obserwując trendy sprzedaży online w marcu i kwietniu 2020 u naszych obecnych klientów, szacujemy, że w 2020 r. polski e-commerce osiągnie wartość w przedziale 100-120 mld zł, a jego roczna dynamika w najbliższych latach przekroczy 20%” (źródło: https://www.money.pl/gielda/unity-group-e-commerce-w-polsce-moze-przekroczyc-100-mld-zl-w-tym-roku-6507248780777089a.html)
E-zakupy cechuje powszechna dostępność i szybkość. Podstawowa zaleta zakupów w sieci to ich ogromna wygoda. Transakcje odbywają się zazwyczaj bezgotówkowo, a produkty są dostarczane bezpośrednio pod drzwi lub do wybranego punktu odbioru. Niemniej, tak jak z każdą dziedziną życia, tak i e-zakupy regulowane się przez szczególne normy prawne. Ich celem jest przede wszystkim ochrona praw konsumentów i temu właśnie zagadnieniu poświęcony będzie niniejszy artykuł.
Prawa konsumenta związane z zakupami w sieci zostały uregulowane w ustawie – jakżeby mogło być inaczej – ustawie o prawach konsumenta. Zgodnie z brzmieniem przepisów tej ustawy, zakupy w Internecie traktowane są jako sprzedaż na odległość, tzn. sprzedaż bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość.
Konsumentowi, który dokonał zakupów w ten właśnie sposób i zapłacił cenę przekraczającą kwotę 50,00 zł, przysługuje prawo do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni – bez podawania przyczyny. Odstąpienie następuje poprzez złożenie sprzedającemu oświadczenia, brzmiącego według wzoru np. „niżej podpisany, dnia takiego a takiego, w miejscowości takiej a takiej, odstępuję od umowy numer ……………………..”.
Sprzedający w terminie do 14 dni od otrzymania powyższego oświadczenia, ma obowiązek zwrócić kupującemu zapłaconą cenę oraz poniesione przez kupującego koszty dostawy. Sprzedający może wstrzymać się ze zwrotem płatności do chwili otrzymania towaru z powrotem lub dostarczenia przez konsumenta dowodu jego odesłania, chyba że sam zadeklarował iż towar odbierze.
Kupujący, który skorzystał z prawa odstąpienia ma obowiązek zwrócić zakup w terminie 14 dni od dnia, w którym odstąpił od umowy. Konsument ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu zakupu. Należy pamiętać, że kupujący ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości zwracanego towaru, na skutek korzystania z niego. Nie dotyczy to oczywiście sytuacji, gdy użycie zakupu było niezbędne dla sprawdzenia np. tego, czy zakupione urządzenie prawidłowo działa.
Ustawa o prawach konsumenta przewiduje szereg wyjątków od powyższych reguł – wyjątkami jest np. sprzedaż w sieci, dotycząca zakupów na miarę lub na zindywidualizowane zamówienie, zakupów rzeczy ulegających szybkiemu zepsuciu, zakupów określonych grup napojów alkoholowych, zakupów nagrań dźwiękowych lub wizualnych albo programów komputerowych dostarczanych w opakowaniach.
Życzę rozważnych i udanych zakupów w sieci!
adwokat Piotr Kałużny