Prokonsumencka uchwała Sądu Najwyższego w sprawach frankowych
Dnia 25 kwietnia 2024 roku Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. akt III CZP 25/22 wydał długo oczekiwaną uchwałę. W jej treści Sąd Najwyższy rozstrzygnął zagadnienia kluczowe i ważne dla losu wszystkich spraw frankowych. Sąd Najwyższy w poniżej przytoczonej uchwale przesądził m.in. o tym, że nie ma możliwości utrzymania w mocy nieuczciwej umowy o kredyt frankowy poprzez „zastąpienie” wynikającego z takiej umowy kursu z tabel kursowych banku kursem wynikającym z przepisów prawa lub zwyczajów, np. kursem Narodowego Banku Polskiego lub innym. Sąd Najwyższy opowiadając się tym samym za koniecznością unieważniania nieuczciwych umów frankowych, jednoznacznie stwierdził, że banki zawierające takie umowy nie mają podstaw prawnych do domagania się od kredytobiorców zapłaty tzw. wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.
Uchwała ma moc zasady prawnej, a więc jest wiążąca dla wszystkich składów sędziowskich orzekających w Sądzie Najwyższym. Pomimo wątpliwości zgłaszanych względem prawidłowości obsady składu sędziowskiego wydającego przedmiotową uchwałę, treść uchwały należy ocenić niezwykle pozytywie dla frankowiczów. Uchwała pokazuje, że zdecydowana większość sędziów zasiadających w Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego, podobnie do zdecydowanej większości sędziów sądów powszechnych (rejonowych, okręgowych i apelacyjnych), podziela prokonsumencką interpretację przepisów prawa, wynikającą z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Podjęta uchwała odpowiada w zdecydowanie przeważającej części standardom ochrony konsumenckiej wyznaczonym w prawie unijnym przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Poniżej pełna treść przedmiotowej uchwały:
„Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Cywilnej podjął uchwałę:
- W razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie jest wiążące, w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów.
- W razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego umowa nie wiąże także w pozostałym zakresie.
- Jeżeli w wykonaniu umowy kredytu, która nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają samodzielne roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron.
- Jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się co do zasady od dnia następującego po dniu, w którym kredytobiorca zakwestionował względem banku związanie postanowieniami umowy.
- Jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, nie ma podstawy prawnej do żądania przez którąkolwiek ze stron odsetek lub innego wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych w okresie od spełnienia nienależnego świadczenia do chwili popadnięcia w opóźnienie co do zwrotu tego świadczenia.
Na podstawie art. 87 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym uchwała ma moc zasady prawnej.
Uchwała zapadła większością głosów. Zdania odrębne zgłosli sędziowie Sądu Najwyższego: Joanna Misztal-Konecka (pkt 2), Beata Janiszewska (pkt 2, 3), Marcin Krajewski (pkt 2), Dariusz Pawłyszcze (pkt 1-4), Krzysztof Wesołowski (pkt 2) i Kamil Zaradkiewicz (pkt 2).”
adwokat Piotr Kałużny
Treść artykułu nie jest poradą prawną. Każda sprawa Klienta wymaga osobistej konsultacji i weryfikacji. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody doznane wskutek podjęcia czynności na podstawie informacji zamieszczonych w niniejszym artykule.
